مقایسه تاریخی ارزش برابري ریال ایران با دلار آمریکا و پاوند انگلستان

مقایسه تاریخی ارزش برابري ریال ایران با دلار آمریکا و پاوند انگلستان ـ روزي که دلار هفت توماني 2980 تومان شد و در مهر1394 سه هزار و 400 تومان

هشتم مهرماه سال 1310 (30سپتامبر 1931 ميلادي)، دولت وقت تهران ارزش برابري پاوند انگليسي را از 90 ريال به 68 ريال پايين آورد. در آن زمان، لیره انگلیسی (پاوند استرلینگ) همانند دلار امروز، پول اول جهان بود. در همين روز در سال 1319 (1940 میلادی) و تحت تاثیر اخبار جنگ جهانی، دولت تهران نرخ پاوند انگلستان را به 140 ريال و دلار آمريکارا به 35 ريال افزايش داد.

ارزش دلار آمریکا در دهه 1330 (1950 میلادی) به هفتاد ريال بالا برده شد كه تا پيروزي انقلاب سال 1357 و حتي دو سال و چند ماه پس از آن (سال سوم پس از انقلاب) در همين نرخ باقي بود. در سال 2008 (1387 هجري خورشيدي) بهاي هر دلار آمريکا در تهران اندکی بيش از 950 تومان و 122 بار بیشتر از سال 1358 (1979 ميلادي) بود و در مهرماه 1390 ارزش برابری دلار آمریکا با ریال ایران در بازار آزاد تهران، هر دلار به بیش از 1250 تومان رسيده بود (يک افزايش ناگهاني سیصد تومان و به عبارت ديگر؛ یک چهارم بیش از 3 سال پیش از آن)، حال آنکه درآمد ايران از نفت نسبت به سال هاي 1958 و 59 چند برابر شده بود!. اصحاب نظر با تفسير اين افزايش ناگهاني گفته بودند که باید دید که عیب کار در کجاست؟!.

کاهش ارزش پول ملی ایران از پایان بهار 1391 هجری خورشیدی (2012 میلادی) شتاب بیشتری به خود گرفت و در هفته یکم مهرماه این سال (هفته آخر سپتامبر 2012) هر دلار از 2700 تومان تجاوز کرد (400 برابر سال انقلاب و تا سه سال اول برقراری نظام اسلامی، که در نیمه دوم سال انقلاب، استخراج و صدور نفت بر اثر اعتصاب کارگران تقریبا متوقف شده بود و پولدارها هم از ترس دگرگونی احتمالی، دارایی خودرا به ارز تبدیل و خارج می ساختند). طبق گزارش وبسایت های خبری تهران، دلار آمریکا در 30 سپتامبر 2015 = 9 مهرماه 1394 در صرّافی ها کمی بیش از 3 هزار و 430 تومان بود.

طبق گزارش خبرگزاری های داخلی، 29 سپتامیر 2012 (هشتم مهرماه 1391) هر دلار آمریکا در بازار تهران (صرّافی ها) 2850 تومان و روز بعد (نهم مهرماه) 2980 تومان معامله می شد. از این گزارش ها چنین بر می آمد که بانک مرکزی داشت این افزایش بهای ارز و کاهش ارزش ریال را تا حدی می پذیرفت ولی بازهم سخن از «نرخ مرجع!» به میان بود که گفته شده بود همه این مسائل ریشه در همین نرخ مرجع داشت. نرخ مرجع یک واژه مرکب اختراعی است برای …. «تاریخ» سالها بعد علل پیدایش این عنوان و پاسخ بسیاری از چراها را روشن خواهد ساخت. ایران در دوران حکومت دکتر مصدق یک قطره نفت هم صادر نمی کرد ولی نرخ ارز تقريبا ثابت مانده بود. در آن زمان، جمع شمار مهاجران (تَرک ایران کردگان) به پنج هزار نفر هم نمی رسید که امروز ـ طبق شنیده ها پنج تا هفت میلیون نفر است [کاهش 5 تا 7 ميليون نانخور از جمعيت مقيم کشور]. هجوم برای تَرک ایران را از رقم متقاضیان قرعه کشی سالانه مهاجرت به آمریکا که دارد به رقم چهارصد هزار نزدیک می شود می توان حدس زد.

برخي نمايندگان مجلس شورا و بزرگان ديگر ازجمله غلامحسين کرباسچي اخيرا گفته بودند که اگر درآمد ايران از صدور نفت در صد سال گذشته را روي هم بگذاريم و جمع زنيم، مي بينيم که معادل نيمي از اين رقم در هفت سال منتهی به سال 2012 (1391 هجری خورشیدی) به مصرف رسيده است؛ کجا و چرا؟!>